Het is een koude, grijze, ietwat sombere novembermorgen. Maar ergens in de buurt van de Oude Kerk (midden in de bekendste prostitutiebuurt van Nederland) is daar niets van te merken. In de warme, lichte locatie worden letters op bordjes geklikt, bekers dampende koffie ingeschonken, een rood gordijn aan een plexiglas raam bevestigd en naambordjes klaargelegd. De voorbereidingen voor de eerste Exxpose Actiedag zijn in volle gang.

Realiteit van de Rosse Buurt

Als de meeste teamleden binnen zijn, wordt de actiedag afgetrapt met een korte speech over waarom Exxpose bestaat en wat we willen bereiken. Dan is het woord aan Heleen, een medewerker van het Scharlaken Koord. Zij vertelt ons op indringende wijze over de realiteit van de Rosse Buurt, over een mishandelde vrouw die afgelopen week bij haar had aangeklopt en radeloos was. Over de gesprekken die vrijwilligers in allerlei talen met de vrouwen voeren. Over het preventiewerk wat ze doen op scholen, waar ze tieners uitdagen grenzen te stellen en seksueel weerbaar te zijn. Hoe het werk soms ontmoedigt maar ook juist bemoedigt. En hoe mooi het is om te zien dat zoveel vrijwilligers zich inzetten om hoop te bieden waar het verloren lijkt.

”Maar, prostitutie was er toch altijd al?”

Er wordt vervolgens met behulp van een factsheet met percentages, die er niet om liegen, nog eens uitgelegd wie die vrouwen nu zijn die in de prostitutie werken en wat dit ‘werkveld’ met ze doet. Natasja, de voorzitter van Exxpose, motiveert de aanwezigen dan nog eens extra: ”William Wilberforce, die streed voor afschaffing van de slavernij, werd naïef genoemd en tegengewerkt. Maar uiteindelijk schreef hij geschiedenis en kwam er verandering in hoe men dacht over gelijkheid.”

Allerlei reacties die prostitutie goedpraten, worden vervolgens onder de loep genomen en van een tegenreactie voorzien. Neem bijvoorbeeld: ”Maar, prostitutie was er toch altijd al?” Tegenreactie: ”Maar, moordenaars waren er toch ook altijd? Betekent dat dat we het moeten laten bestaan?” Of: ”Werken in de prostitutie is een keuze.” Tegenreactie: ”Zelf wel eens over nagedacht?” of: ”Bij wie komt dat uit zijn beroepskeuzetest?” Er is dan nog even tijd om de middagactie voor te bereiden. Door middel van rollenspellen leren we op allerlei manieren mensen uit te dagen om na te denken over ons prostitutiebeleid.

50 euro

Terwijl we genieten van een heerlijke Dignita-lunch, begint de spanning te stijgen. Zo’n complex onderwerp aankaarten bij toeristen en Amsterdammers op je vrije zaterdag is niet zomaar iets. Na een korte statement-fotosessie (REAL MEN DON’T BUY SEX) begeven we ons naar het stationsplein. Ondertussen zijn we al in gesprek met mensen die lobbyen voor een compleet ander beleid. Het is duidelijk een onderwerp dat leeft. Dat zien we in de manier waarop de maatschappij omgaat met mensen die werken in de prostitutie. We merken het ook op het stationsplein. We delen (nep)briefjes van €50,- uit en laten zien wat mensen voor dat bedrag allemaal kunnen doen in Amsterdam. Vooral van het laatste punt – en de bijbehorende gevolgen – lijken mensen te schrikken. ”Vijftig euro voor twintig minuten? Wow, bizar weinig geld voor zoiets!”

”We gaan er zelf niet naartoe, hoor!”

Als we verder in gesprek gaan en mensen vertellen van het misbruik en de gevolgen voor de vrouwen, reageren mensen gemengd: ”Wat raar dat ik dit eigenlijk niet weet!” en: ”Oh, is dit echt zo erg?” Maar ook: ”Ja, daar moet de politiek wat aan doen.” En een groepje Zwitserse toeristen: ”We gaan er zelf niet naartoe (de Rosse Buurt red.), het is raar, maar we wisten niet dat er Nederlandse mensen zijn die zo uitgesproken tegen zijn!” Of die Franse jongen, die het vergelijkt met het prostitutiebeleid in zijn eigen land: ”In Parijs ken ik plekken waar seks wordt aangeboden, maar ik ga er niet heen omdat het illegaal is.”

Er zijn boven verwachting veel mensen die met ons eens zijn dat het eigenlijk zo niet door kan gaan. ”It’s disgraceful for women‘.’ meent een Amerikaanse vrouw. Een jonge Amsterdamse reageert: ”Ja, dit is de echte realiteit, het is zo belangrijk dat mensen dat horen!” Een oudere vrouw: ”Prostitutie is echt niet meer van deze tijd.”

‘Because sex is about love’

Op een plexiglas-raam waar we een rood gordijn achter hebben gespijkerd, mogen mensen opschrijven wat ze vinden van het statement ‘REAL (WO)MEN DON’T BUY SEX’. Quotes als: ‘Because sex is about love’ en: ‘With payed sex the value of women goes down’ worden driftig neergepend. Het geeft ons hoop dat veel mensen die we spraken het niet eens zijn met het Nederlandse beleid en dat ook uit durfden spreken. Weer andere mensen zijn aan het denken gezet. Met rode neuzen en verkrampte handen van de kou verzamelen we ons weer op de locatie. De hoofden vol met de gesprekken die we voerden. Uitziend naar een steeds grotere beweging die durft op te staan tegen een maatschappij die uitbuiting en mishandeling van mensen toestaat. Van mensen die – net als jij en ik – onbetaalbaar zijn.