Wat wil Exxpose bereiken met het burgerinitiatief ‘Ik Ben Onbetaalbaar’?
Ons voorstel is om het kopen van seks strafbaar te stellen, net zoals de wetgeving in landen als Zweden, Noorwegen en Frankrijk. Deze wetgeving wordt ook wel het ‘nordic model’ genoemd. Mensen in de prostitutie zijn niet strafbaar; hen wordt hulp aangeboden. Het is wel illegaal voor derden (zoals pooiers) om aan prostitutie te verdienen.
Wat houdt het ‘nordic model’ in, waar Exxpose voor pleit?
1.Verantwoordelijkheid bij de koper
Dit prostitutiebeleid legt de verantwoordelijkheid van prostitutie bij de koper. Door de vraag naar betaalde seks is namelijk er een markt voor prostitutie en mensenhandel. Door het kopen van seks strafbaar te stellen neemt de vraag af. De wet geeft het signaal af dat seks kopen niet oké is.
2. Derden zijn strafbaar
De politie spoort in dit model de sekskopers en pooiers op door middel van advertenties op internet en signalen van omwonenden. Het is voor pooiers lastiger om de mensen in de prostitutie ‘aan de man’ te brengen, doordat prostitutie op zichzelf al strafbaar is, en het opsporingsgevaar daarom groter is.
3. Mensen in de prostitutie wordt hulp geboden
Hulpverlening voor mensen in de prostitutie is minstens net zo belangrijk als de wet zelf. Ondersteuning en hulp bij lichamelijke, psychische, en juridische problemen moet voor de vrouwen in de prostitutie zo laagdrempelig mogelijk worden aangeboden. Mensen in de prostitutie kunnen ten alle tijden aangifte doen tegen hun klanten; die zijn immers strafbaar.
Werkt het ‘Nordic model’?
In evaluaties op het prostitutiebeleid in Noorwegen en Zweden, zijn de volgende effecten geconstateerd 123:
- Er zijn minder sekskopers;
- Er zijn minder mensen die in de prostitutie terechtkomen
- Er is minder mensenhandel
- Er is minder straatprostitutie
- Er zijn minder advertenties op internet voor prostitutie (advertenties zijn noodzakelijk voor het werven van klanten)
- Er zijn geen aanwijzingen gevonden dat er meer geweld tegen mensen in de prostitutie is sinds de invoering van de wet;
- Er zijn geen aanwijzingen dat het ondergronds is gegaan.
Twee voorbeelden:
In Stockholm verminderde het aantal sekskopers na het invoering van de wet met 80% van de sekskopers met het kopen van seks, gewoonweg omdat ze geen strafbaar feit willen plegen 4.
Tijdens een telefoontap die de politie in Zweden had bij mensenhandelaren, hoorden ze dat deze handelaren liever niet meer naar Zweden kwamen vanwege de wetgeving 5.
Bekijk hier meer filmpjes en vind hier meer onderzoeken naar de effecten van het ‘nordic model’.
Het is nu toch goed geregeld?
Sinds 2000 probeert Nederland om van prostitutie een normaal beroep te maken. Vanaf de buitenkant (en vanuit het buitenland, zo blijkt uit het aantal toeristen) líjkt het goed geregeld. Wat je ziet zijn nette ramen, politie op straat, professionele rondleidingen en strakke folders. Dit is echter schone schijn. Sinds 2007 wordt stukje bij beetje duidelijk welk onrecht zich afspeelt in de wereld van de prostitutie. Saban B. bleek jarenlang ongestoord tientallen vrouwen tot prostitutie te dwingen op de legale Wallen in Amsterdam 6. Mensenhandel lijkt ook alleen maar toe te nemen 7. Onderzoek laat zien dat legaliseren de kans op mensenhandel vergroot 8. De vraag is dan ook of je prostitutie wel kúnt normaliseren. Door de aard van het beroep worden er altijd kwetsbare mensen uitgebuit in de prostitutie.
Lees meer over de zaak van Saban B en lees hier meer over de effecten van legalisering.
Sommige vrouwen kiezen er toch zelf voor?
In Nederlands wordt er vaak gesproken over vrijwillige en gedwongen prostitutie. In de praktijk blijkt het lastig om deze twee uit elkaar te houden. Zo zijn er zaken bekend waarin vrouwen pas na jarenlang intensief contact met politie durfden aan te geven dat ze eigenlijk gedwongen werden door een pooier. Anderen zijn al op minderjarige leeftijd in de prostitutie terecht gekomen. Voor veel van de vrouwen leek prostitutie de enige keuzemogelijkheid. We kunnen niet voor iedereen spreken, maar over het algemeen kunnen we zeggen dat prostitutie eerder voor een persoon kiest dan andersom.
Vind hier wetenschappelijke onderzoeken over de achtergrond van mensen in de prostitutie.
“Een verhaal van voormalig Officier van Justitie, Jolanda de Boer, is me in het bijzonder bijgebleven. Ze vertelde over een vrouw in de prostitutie die vijfhonderd euro per dag moest binnenhalen voor haar pooier. Wanneer dit niet lukte – en dat was vaak, want vijfhonderd euro is véél – moest ze een hond nadoen. Toen de pooier werd opgepakt met een huiszoeking ter plaatse, vond de politie blikken hondenvoer. Maar hij had geen hond.’” – Renate van der Zee
Het is toch makkelijk geld verdienen?
Zowel fysiek als psychisch is prostitutie enorm zwaar. Daarnaast hebben mensen in de prostitutie vaak met geweld te maken. Veel mensen in de prostitutie hebben dan ook last hebben van een post traumatische stress stoornis, met dezelfde ernst als mensen die meerdere malen verkracht zijn.
“Een lange, knappe jongen geeft Anneke aandacht en coke. Anneke voelt zich goed. Misschien werkt dit wel. Tot ze niet meer zonder kan en de lange knappe jongen gewelddadig wordt. “Hij liet me Turkse pensions afwerken, een hele rits mannen per avond. En dat waren er veel. Heel veel. Voor een tientje of vijftien gulden. Ik voelde me zo vies, niets waard, een hoer.” Anneke doet een zelfmoordpoging.” Lees verder.
Lees meer over onderzoek naar de gevolgen van prostitutie.
Gaat prostitutie niet ondergronds als seks kopen strafbaar wordt?
Prostitutie zal nooit uit het zicht verdwijnen. De klanten moeten mensen in de prostitutie immers ook kunnen vinden. Als een sekskoper een vrouw kan vinden, kan de politie dat ook. Bovendien hebben we in Nederland op dit moment al een grote illegale (ondergrondse) markt. Het idee dat mensenhandel beter bestreden kan worden als het zichtbaar is, is niet bewezen. Saban B. werkte jarenlang ongestoord binnen het vergunde stelsel. Door de regulering lijkt de markt en daarmee mensenhandel juist te groeien, aldus een rapport van Europol. Een betere aanpak is om het kopen van seks te verbieden, waardoor de vraag zal dalen en het land minder aantrekkelijk is voor mensenhandelaren.
Komen er dan niet meer verkrachtingen?
Hier kunnen we kort maar krachtig over zijn: Mannen zijn geen beesten, toch? Mannen zijn ook niet zielig en er is geen recht op het uitoefenen van seksuele behoeften. De meeste mannen kunnen zich beheersen, en wanneer dat niet zo is, is het geen oplossing om dan maar ‘een bepaald soort vrouwen’ voor deze mannen op te offeren.
Interessant is dat in Zweden, waar het seks kopen strafbaar is, meer aangifte wordt gedaan van verkrachting. Dit is echter niet terug te leiden tot de wet die seks kopen verbiedt (er werden al meer aangiften gedaan voor het verbod). Het lijkt juist zo te zijn dat geweld tegen vrouwen daar meer ‘gezien’ wordt. Zweden zegt: Er is hier meer aandacht voor geweld tegen vrouwen, dus wordt er meer aangifte gedaan. Criminologische cijfers laten dan ook zien dat, hoe meer aandacht er voor het onderwerp is, hoe hoger de aangiftecijfers zijn. In Zweden zijn er meer aangiften dan in India, maar dat kan natuurlijk niet het echte verschil zijn. In de staat Nevada in Amerika is prostitutie legaal, en daar vinden het hoogste aantal verkrachtingen plaats van geheel Amerika.
Zou legale prostitutie verkrachting juist niet eerder stimuleren? De boodschap van legale prostitutie is namelijk dat je het consent van een vrouw kunt kopen, als ze eigenlijk niet met jou naar bed wilt, maar je geld wel nodig heeft. Het promoot het idee dat seks een handelsmiddel is, waar over te onderhandelen is. En wat je dus ook kunt stelen. Lees ook dit artikel
“The most common explanation provided by men who had committed rape was a belief that a man has the right to sex with a woman regardless of consent.” Lees verder
Prostitutie is toch het oudste beroep ter wereld?
Het oudste beroep ter wereld is dat van jagers en verzamelaars. Maar ook als je deze opmerking niet letterlijk bedoeld, geef je er eigenlijk mee aan dat iets legitiem is, als het van alle tijden is. Maar laten we wel wezen: moorden en stelen is ook van alle tijden, maar dat onrecht pakken we net zo goed aan. In onze tijd is slavernij niet meer normaal. Juist omdat het probleem van prostitutie al zolang bestaat, is het van belang om als samenleving een antwoord te bieden.
Nog niet uitgelezen? Je vindt hier meer antwoorden op veelgestelde vragen over prostitutie en het strafbaar stellen van het kopen van seks.
Boeken
Podcasts
Filmpjes
-
Evaluation of Norwegian Legislation Criminalizing the buying of sexual services (summary) (Noorwegen). Geraadpleegd van https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016806321b6.
- Waltman, M. (2011). Prohibiting Sex Purchasing and Ending Trafficking: The Swedish Prostitution Law. Geraadpleegd van https://repository.law.umich.edu/mjil/vol33/iss1/507.
- Kotsadam, A., & Jakobsson, N. (2010). Do laws affect attitudes? An assessment of the Norwegian prostitution law using longitudinal data. Geraadpleegd van https://gupea.ub.gu.se/handle/2077/22823.
- Max Waltman, Prohibiting Sex Purchasing and Ending Trafficking: The Swedish Prostitution Law, 33 Mich. J. Int’l L. 133 (2011). Available at: https://repository.law.umich.edu/mjil/vol33/iss1/507
- Socialstyrelsen. (2003). Prostitution in Sweden 2003 Knowledge, Beliefs & Attitudes Of Key Informants “Evidence from telephone taps indicates that traffickers and pimps have experienced difficulty in finding prostitution clients.” http://childcentre.info/projects/exploitation/sweden/dbaFile11751.pdf
- KLPD. (2008). Schone Schijn: De signalering van mensenhandel in de vergunde prostitutiesector. Geraadpleegd van https://www.om.nl/publish/pages/17709/klpd_sneep_low_res_tcm5-968601.pdf
- Comensha. (2015). Mensenhandel in Nederland: Het beeld van 2014. Geraadpleegd van https://view.publitas.com/comensha/comensha-het-beeld-van-2017/page/1
- Cho, S.-Y., Dreher, A., Neumayer, E. (2013). Does Legalized Prostitution Increase Human Trafficking? Geraadpleegd van https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2012.05.023
