Ik verkocht seks | Speech Selena

Ik Ben Onbetaalbaar Persconferentie

Selena Torsius was in haar tijd in de prostitutie ook bestuurslid van Proud, de vereniging die zegt op te komen voor belangen van sekswerkers. Selena is bekend geworden als de ‘happy hooker’ in de media.

Zoals ze zelf zegt: “Toen ik mezelf als sekswerker uitsprak, wist de media me altijd te vinden. Nu ik mijn echte, eerlijke verhaal doe, word ik niet meer gehoord. Dat is precies het probleem in Nederland. De meeste vrouwen in de prostitutie zijn kwetsbaar en ongelukkig, maar daar wordt niet naar geluisterd. Mensen willen het niet weten. Alleen de happy hookers die voor hun eigen belangen opkomen, worden in de media gehoord.”

Pro-prostitutie-activist

Selena sprak bij het overhandigen van ons burgerinitiatief voor het eerst openlijk over haar tijd in de prostitutie, nadat ze de moed had om uit te stappen. Hieronder lees je haar speech:

“Mijn naam is Selena en ik heb jarenlang in de prostitutie gezeten. Misschien herkent u mij nog van enkele jaren geleden. Toen stond ik bekend als straat- en raamprostituee en als pro-prostitutie-activist. In de media vertelde ik dat prostitutie mij hielp in mijn omstandigheden en dat het helemaal mijn eigen keuze was. Niet wetende dat veel mannen misbruik maakten van mijn kwetsbare situatie.

Ik was er ook van overtuigd dat het normaliseren van prostitutie voor veel vrouwen in de prostitutie beter zou zijn. Ik ging ervan uit dat de vrouwen simpelweg geen alternatief hadden of dat ze er juist plezier uithaalden en op deze manier gelukkig waren.

Levenloze blikken

Ik heb met veel vrouwen in de prostitutie gesproken. Ik leerde ze kennen als sterke vrouwen die het beste van hun leven probeerden te maken. Toch kreeg ik de indruk dat de meesten niet gelukkig waren. Veel van hen hadden een ‘rugzak’ en ik heb veel tranen en levenloze blikken gezien. Op dit moment vraag ik me echt af hoe het met sommige vrouwen gaat, nu ik ze al een paar jaar niet meer heb gezien.

Ik heb veel tranen en levenloze blikken gezien.

Ikzelf ben namelijk twee jaar geleden uitgestapt. Ik heb ontzettend veel geluk gehad dat ik een veilige plek mocht krijgen in een vrouwenopvang waar hulpverleners met hart en ziel voor mij vechten. Niet alleen ik, ook deze hulpverleners zuchten weleens of laten een traan. Maar ik mag met vallen en opstaan leren dat ik mijn nieuwe omgeving kan vertrouwen. De vrouwenopvang is een plek waar ik meer geluk heb mogen ontdekken dan ik ooit gehoopt had. Ik gun alle andere vrouwen in de prostitutie ook zo’n plek zoals ik op dit moment mag hebben.

Nieuw beleid

Ik vraag me af hoe het kan dat zoveel vrouwen in de prostitutie hetzelfde verhaal hebben als ik. In Nederland lijken we dat niet erg te vinden. Nederlanders gaan ervan uit dat vrouwen het leuk vinden om in de prostitutie te werken. Maar ik kan je vertellen: dat zijn er heel weinig. Laten we al die vrouwen daar staan? Vinden we het prima dat de vrouwen ongelukkig zijn en mannen daar misbruik van mogen maken? 

Ik vind het lastig om te zeggen welke aanpak deze vrouwen het beste helpt. Maar wat ik wél weet (uit eigen ervaring), is dat het huidige beleid het minste recht deed aan mijn situatie. Prostitutie is op dit moment een recht van mannen en daarmee een onrecht aan vrouwen.”

In gesprek met… Renate van der Zee

Journalist Renate van der Zee schreef het boek ‘De waarheid achter de Wallen’. Ze praat ons bij over grote misvattingen rondom prostitutie en mensenhandel.

Wat is een misvatting? “Dat het kopen van seks normaal is omdat het legaal is. Vanuit een illusie van ruimdenkendheid stellen veel mensen dat prostitutie niet problematisch is. In Nederland is bordeel houden gelegaliseerd, en we vinden dat seks kopen oké is. We vinden dat mannen recht hebben op seks. Als ze geen seks kunnen krijgen, moeten ze het kunnen kopen. We stellen de seksualiteit van de man dus voorop, ten koste van vrouwen die tot prostitutie worden gedwongen. Er zijn zelfs feministen die prostitutie verdedigen. Ze zeggen dat het empowerend is voor vrouwen. Ik vind dat zorgelijk. Mensen weigeren om de werkelijkheid van prostitutie, namelijk uitbuiting en geweld, in te zien.”

Is het niet belerend als je stelt dat prostitutie onderdrukking is, terwijl sommige vrouwen er zelf voor kiezen? “Ik heb veel vrouwen in de prostitutie gesproken. Daar zaten vrouwen tussen die zeiden dat ze er zelf voor hadden gekozen. Maar als ik doorvroeg, bleek er toch een verhaal achter te zitten. Je moet de tijd nemen, doorvragen en geen genoegen nemen met wat de vrouwen in eerste instantie vertellen.”

Welk verhaal heeft het meeste indruk op je gemaakt van alle verhalen die je hebt gehoord? “Een verhaal van een vrouw in de prostitutie die vijfhonderd euro per dag moest binnenhalen voor haar pooier. Wanneer dit niet lukte moest ze op handen en knieën gaan staan en dan werd ze als een hond geslagen. Daar schold haar pooier haar ook voor uit: voor hond. Toen er later een huiszoeking werd gedaan bij die pooier, vond de politie blikken hondenvoer. Maar hij had geen hond.”

Een van de dingen die over prostitutie wordt gezegd, is dat het makkelijk geld verdienen is. “Ja, je hoeft alleen maar te liggen. Onzin natuurlijk. Het is heel zwaar werk. En dan heb ik het nog niet eens over de mentale gevolgen die het tot gevolg heeft. Een ander cliché dat je steeds weer hoort is dat prostitutie het oudste beroep ter wereld is. Het oudste beroep ter wereld is gewoon jager/verzamelaar. Daarbij: moeten we iets goedkeuren louter en alleen omdat het al heel lang bestaat? Slavernij is ook zo oud als de wereld, vinden we ook niet oké.”

Denk je dat seks kopen ooit strafbaar wordt gesteld in Nederland? “Ik denk dat we daar nog lang niet zijn. We hebben nog een lange weg te gaan, want ‘pro-prostitutie-denken’ is heel hardnekkig in Nederland. Er komt wel wat beweging in, hoor. Prostitutie is een actueel onderwerp. Ik schrijf en twitter er veel over, de negatieve reacties negeer ik.”

Wat zijn de reacties? “Veel mensen roepen dat de vrouwen zélf voor een leven achter de ramen kiezen. Of dat als seks kopen strafbaar wordt gesteld, prostitutie ondergronds gaat. Ik vind dat een totale drogreden. In de legale prostitutiebranche heeft net zo goed mensenhandel plaats. Mensenhandelaar Saban B. heeft samen met zijn bende jarenlang tientallen vrouwen met geweld tot prostitutie gedwongen achter ramen waar gewoon een vergunning voor was gevraagd. En dat is nog maar één voorbeeld. Het is naïef om te denken dat bordeel houden op dit moment, nu het gelegaliseerd is, goed gereguleerd is.”

Gaan mannen verkrachten als seks niet meer te koop is? “Ik geloof niet dat mannen beesten zijn. En stel, ze zijn het wel… Is het dan een oplossing om vrouwen uit lagelonenlanden hierheen te halen en achter de ramen te zetten? Daarnaast ís gedwongen prostitutie in feite verkrachting.”

Je bent net terug uit Duitsland voor een onderzoek naar sekskopers. Waarover sprak je met hen? “Over hun beweegredenen om seks te kopen. Een deel van deze sekskopers zeiden: als seks kopen strafbaar wordt gesteld, zou ik het niet meer doen. Dat vind ik veelzeggend. Ik ben ervan overtuigd: als we seks kopen strafbaar stellen, neemt de vraag naar prostitutie af. En als de vraag afneemt, neemt het aanbod af en worden minder vrouwen het slachtoffer van uitbuiting en geweld.”

Beeld: Daisy Ranoe

Is prostitutie een keuze?

Vooroordelen prostitutie

Er zijn veel vooroordelen rondom prostitutie. Een gesprek erover draait al snel uit op de vraag: ‘Ja, maar.. de vrouwen kiezen er toch zelf voor?’ Maar klopt dit wel? Is prostitutie een vrijwillige keuze, of niet?

Vrije wil

Achter iedere vrouw die in Nederland seks verkoopt schuilt een verhaal. Of ze nu uit vrije wil of gedwongen haar keuze maakt. Het filmpje ‘Is Prostitution a Choice’ laat zien welke schrijnende omstandigheden hierin een rol spelen. In de meeste gevallen staat een vrouw onder extreme druk van een pooier, of onderhoudt ze haar familie in Oost-Europa. Vaak werd ze, vóórdat ze in de prostitutie belandde, slachtoffer van seksueel misbruik.

Dit zet ‘vrijwillige’ keuze in een ander daglicht. De keuze van een vrouw voor prostitutie is niet automatisch wat ze zelf wil, ook al heeft ze de keus zelf gemaakt. Het verkopen van seks is haar enige redmiddel, een uiting van zelfvernietiging, ‘the choice of those with the fewest choices’.

Je zou dus kunnen stellen dat de keuze voor prostitutie een keuze is die veelal voortkomt uit seksuele schade, trauma of puur armoede. Daarmee is prostitutie het summum van economische ongelijkwaardigheid, en ongelijkwaardigheid tussen de man met macht en de vrouw zonder macht.

Minderjarig

En zo’n ‘keus’ voor prostitutie, wanneer maken de meeste vrouwen die? Niet als volwassen, hoogopgeleide vrouw met veel kansen – blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse klinisch psycholoog Melissa Farley. Los van hoe vrijwillig deze keuze was, belandt 74% van de vrouwen minderjarig in de prostitutie.

Intrinsiek schadelijk

De al dan niet vrijwillige keuze van een vrouw voor prostitutie, heeft grote gevolgen voor haar fysieke en geestelijke gezondheid. Melissa Farley doet al meer dan twintig jaar onderzoek naar de mentale gevolgen van prostitutie en sprak wereldwijd met honderden mensen in de prostitutie. Haar bevinding: prostitutie is intrinsiek schadelijk. Onderzoek wees uit dat het verkopen van seks altijd mentale gevolgen met zich meebrengt. Het gros van de vrouwen, 68 procent, ontwikkelt een posttraumatische stressstoornis. Veel vrouwen realiseren zich bij het kiezen voor prostitutie niet, dat deze keuze zo ongezond is.

Happy hookers

Maar de ‘happy hookers’ dan? Zij kiezen er toch wél echt zelf voor?

Er is een kleine groep vrouwen die aangeeft dat voor hen het verkopen van seks een uiting van seksuele vrijheid is. Ze doen het omdat ze het leuk vinden, of omdat ze er geld mee willen verdienen. ‘Ik ben sekswerker, houd ervan en ben er supertrots op’, zeggen ze. Deze uitspraak wordt als een algemene waarheid gesteld over vrouwen in de prostitutie. Als zij het zelf willen, waarom doen we dan zo moeilijk?

Omdat tegenover deze ‘vrijwillige’ vrouwen miljoenen gedwongen mensen staan. De kwetsbare vrouwen die niet zelf kiezen voor een leven achter de rode ramen. Zij die slachtoffer zijn van onrecht en uitbuiting. Zouden we ons beleid niet juist op hen moeten afstemmen? Laten we hen beschermen, in plaats van legale seksverkoop blijven stimuleren en faciliteren.

Wat vind jij ervan dat prostitutie in Nederland legaal is?

Tekst: Joëlle Baelde
Beeld: Daisy Ranoe 

Vooroordelen_DaisyRanoe

Wat gebeurt er in je hersenen als je seks hebt?

Seks & Hersenen

En klopt het wel dat seks je verbindt, zoals op de posters van Exxpose staat? We vroegen het aan Pauline, hersenwetenschapper en seksuoloog. Ze onderzocht tijdens haar master neuroscience welke verbindingen je hersenen leggen tijdens seks. Ook schreef ze het boek ‘let’s talk about seks!’ voor tieners. De juiste persoon om ons brein mee in te duiken.

Waarom ben je seksuoloog geworden? “Ik zag tijdens mijn studie om me heen dat heel veel mensen random seks hebben. Ik ben zelf christen en werd benieuwd waarom christenen dat zo ongezond vonden. Klopte het wel dat het slecht voor je is om met verschillende mensen te slapen? Ik las een boek over wat er gebeurd in je hersenen als je seks hebt – en dat vond ik zo interessant dat ik me erin ben gaan verdiepen en onderzoek ben gaan doen. Maar niet alleen in het hersengebied, hoor. Toen ik werd gevraagd om een boek te schrijven heb ik me helemaal verdiept in hoe dat zit met seks en onze keuzes daarin.”

Werk je nu ook als seksuoloog? “Momenteel even niet, nee. Ik woon in Parijs en wilde mijn PHD in Leuven doen. Dat bleek toch niet echt praktisch haalbaar. Maar ik wil hier wel mee verder als we terugverhuizen naar het noorden, denk ik. Nu ben ik druk met het bedrijfje dat ik met een vriendin run, waarmee we bruiloften organiseren op een sociaal verantwoorde manier. Het heet De Bruismeisjes.”

Wat weet je van ons brein? “De hersenen zijn voor veel mensen het meest onbegrepen deel van het lichaam. Het is ingewikkeld. Je kan er niet bij. Je kan het niet vastpakken. Afgelopen jaren hebben onderzoekers geprobeerd om aan de hand van nieuwe technologische hoogstandjes de hersenen als één grote puzzel beetje bij beetje op te lossen. Uiteraard is de puzzel nog niet opgelost: nog lang niet alles is gezegd of onderzocht over de hersenen. Toch zijn er al wel stukjes van de puzzel te zien; zo kan de vraag naar wat seks doet in je hersenen, al een beetje worden beantwoord. Er zijn al heel wat dingen bekend over verliefdheid en seksualiteit, die absoluut de moeite waard zijn om te noemen! Zo blijkt dat tieners vaker risicovolle beslissingen nemen dan volwassenen. Dit komt doordat het beloningsgebied in de hersenen qua ontwikkeling voorloopt op het hersengebied die het risicovolle gedrag in toom moeten houden. Ze gaan dus op zoek naar een kick (beloning) en kunnen hun eigen gedrag daarbij niet goed reguleren waardoor ze in gevaarlijke of risicovolle situaties terecht kunnen komen. Andere weetjes zijn dat je verliefdheid terugziet in de hersenen en dat seks verslavend blijkt te zijn. En wat dacht je van het feit dat er bij mannen een stofje vrij komt tijdens de seks die maakt dat je monogaam bent?”

Wat gebeurt er als je seks hebt? “Om deze vraag te beantwoorden moeten we eerst even kort kijken hoe ons brein werkt. De hersenen bestaan uit tientallen miljarden zenuwcellen (neuronen genoemd). Het bijzondere is dat deze zenuwcellen met elkaar communiceren. Uitlopers van de zenuwcellen (dendrieten en axonen) spelen een grote rol in deze communicatie. Via deze uitlopers en de synapsen – het “gat” tussen een axon en dendriet – worden elektrische signaaltjes en chemische stofjes uitgewisseld, zoals de neurotransmitters. Op deze manier staat elke neuron in contact met honderdduizenden andere neuronen en vormt het verschillende netwerken. Het is een beetje zoals met steden en wegen. Een stad (neuron) heeft allerlei wegen (axonen en dendrieten) naar andere steden. Hoe meer mensen en auto’s (neurotransmitters) naar deze stad komen, hoe meer wegen er nodig zijn. Wanneer een stad toch minder in trek is, kan het aantal wegen ook verminderen. Zo zijn de connecties in de hersenen ook erg veranderlijk. Dit wordt neuroplasticiteit genoemd: de hersenen passen zich continu aan veranderende situaties aan.

“Tijdens seks komen stofjes vrij: onder andere dopamine, oxytocine en vasopressine. Dit zorgt voor verlangen, hunkering en obsessie. Als je seks hebt met iemand, raak je eigenlijk een beetje verslaafd aan diens aanraking. Elke aanraking wordt beloond met een shot aan deze stofjes. En daarnaast geven de stofjes vertrouwen en verbinding. Deze stofjes samen houden de levenscyclus in stand: je wilt graag seks hebben met je partner, je bindt je aan één partner die je steeds meer gaat vertrouwen, je krijgt kinderen, je bindt je aan je kinderen door deze stofjes en zij op hun beurt aan jou. Dit alles ondersteunt en verhoogt de gezinsband. Zo groeien kinderen veilig op tot volwassenen en begint de cyclus opnieuw. We zijn dus hardwired om lief te hebben.”

Maar als ik niet verliefd ben en gewoon een onenightstand hebt? “Dan komen alsnog dezelfde stofjes vrij. Dit is de reden waarom casual seks eigenlijk helemaal niet zo casual is. Bij een heftige vrijpartij met een ‘zomaar uit de bar geplukte’ jongen of meid, zorgen deze stofjes ervoor dat je automatisch verliefde gevoelens krijgt voor deze vreemde jongen of dit onbekende meisje en dat je gehecht raakt aan die persoon. Je kan dus soms echt blind zijn in de liefde. En je blijft meer verlangen naar het spannende gevoel en de seksuele bevrediging.

“Daarnaast lopen er veel meer connecties van je emotionele brein naar je rationele brein, dan van je rationele brein naar je emotionele brein. Je emoties regeren dus vaak over je denken: het weet wat het wil en het doet er alles aan om het te krijgen. Dit verklaart ook waarom verliefde mensen soms weten met hun ratio dat een relatie niet goed voor hen is, maar er toch helemaal induiken door de sterke gevoelens.”

Maar dat maakt toch niet uit? “Jawel, want daarmee beschadig je het systeem. Het werkt hetzelfde als een sticker die je te vaak ergens op plakt. De lijm wordt elke keer slechter. Je kunt je dus op een gegeven moment minder goed hechten. Die hechtingsstofjes zijn heel belangrijk. Je maakt het bijvoorbeeld aan als je borstvoeding geeft en als je gaat bevallen. Oxytocine wordt ook al aangemaakt als je iemand langer dan twintig seconden een knuffel geeft. Sommige mannen maken daar gebruik van, als ze een vrouw langer dan nodig vasthouden. Of wat dacht je van loverboys? De vrouw of de man hecht zich aan de persoon met wie hij intiem is door de afgifte van deze stofjes. Het maakt voor de hersenen niet uit of deze man of vrouw goed of fout is voor deze persoon. Op deze manier kan een meisje zich ook blijven hechten aan een loverboy en oprecht denken dat deze jongen te vertrouwen is. Bij seks komen deze stofjes namelijk enorm sterk vrij. Het is niet voor niets dat een loverboy eerst zelf seks probeert te hebben met een meisje voor hij andere dingen van haar gaat vragen. Daarbij is dopamine verslavend. In een vaste relatie is dat heel goed, maar wanneer een persoon meerdere losse seksuele relaties heeft, zoals met die ‘zomaar uit de bar geplukte’ jongen of meisje, kan dopamine zorgen voor een verlangen naar meer random, losse seks en wordt het moeilijk om dit gedrag te stoppen. Zo werkt het ook met porno: je wilt steeds meer zien en hebt steeds extremere beelden nodig voor hetzelfde effect in je hersenen. Je stompt een beetje af.”

En wat doet het psychisch met je als je veel wisselende partners hebt? “Het is vaak ook gekoppeld aan een te positief of te negatief zelfbeeld. Te positief doordat je denkt dat je het allemaal wel aankunt en te negatief als je door seks te hebben bevestiging zoekt. De meest bevredigende seks heb je binnen een serieuze relatie. Dat is waarschijnlijk zo omdat de seks dan een bevestiging is van het vertrouwen dat er al is. Hoe veiliger je je voelt, hoe bevredigender de ervaring. De kick van het nieuwe is dus niet per se bevredigender.”

Wat als ik heel veel wisselende sekscontacten heb gehad, maar nu monogaam wil zijn. Lukt dat me nog goed of is de lijm opgedroogd? “Het mooie van ons brein is dat het kan herstellen. Helemaal aan het begin zei ik al kort iets over de neuroplasticiteit van de hersenen: de hersenen passen zich continu aan veranderende situaties aan. Deze plasticiteit is erg afhankelijk van hoe vaak een netwerk wordt gebruikt. Sommige netwerken worden vaak gebruikt, waardoor de connecties tussen de neuronen worden versterkt. Zo’n netwerk blijft langer staan. Er zijn ook netwerken die maar tijdelijk van aard zijn, omdat ze weinig worden gebruikt. Als je opnieuw duurzaam in iemand investeert, zal het systeem weer goed gaan functioneren. Een mooi voorbeeld is een onderzoek met verwaarloosde ratten. Door het verwaarlozen, kwam er een molecuul op een gedeelte van het DNA zitten die ervoor zorgde dat dit stukje DNA niet meer tot uiting kon komen. Dit maakte ze enorm gevoelig voor stress. Toen ze hierna in het hok werden gezet met een veel zorgzamere (liefdevollere) moeder, ging het molecuul van het DNA af en herstelde het. Je hersenen kunnen ook opnieuw leren zichzelf gezond te hechten. Dat liefde geneest klopt dus letterlijk.”

Waarom nu dat Zweedse model?

Exxpose & Maria Ahlin

In landen als Zweden, Noorwegen, Ierland en sinds kort Frankrijk gaat men heel anders om met prostitutie. Daar is het kopen van seks strafbaar. Steeds meer Europese landen volgen hierin Zweden, die als eerste koos om prostitutie illegaal te maken, door de sekskoper te criminaliseren en de vrouwen in de prostitutie alle mogelijke hulp aan te bieden.

Op het Exxpose festival in 2017 sprak Maria Ahlin uit Zweden, zij is CEO van een populaire Zweedse jongerenbeweging tegen prostitutie en mensenhandel: Changing Attitudes. Maria weet alles over het Zweedse prostitutie-beleid, wat ze zelf de Swedish Sex Purchase Act noemen. Tijd om een paar vragen aan haar te stellen.

De eerste vraag waar zij in het filmpje hieronder antwoord op geeft is: waarom vinden ze het in Zweden een goed idee om het kopen van seks strafbaar te stellen, in de strijd tegen mensenhandel?

Maar, is die wet dan wel effectief? In dit onderzoek kun je lezen dat het Zweedse model in Zweden en Noorwegen de vraag naar seks drastisch heeft verlaagd, en daarmee ook de mensenhandel. Een groot deel van de prostitutie is immers mensenhandel. Hieronder legt Maria uit wat het effect is van de Swedish Sex Purchase Act.

Maar los van hoe de prostitutie kleiner wordt door het verbieden van het kopen van seks, heeft het ook een ander effect: het creëert een nieuwe norm. Mensen vinden het niet meer normaal dat ze een vrouw kunnen overhalen om seks met hen te hebben door middel van geld.

Die nieuwe norm is een norm die veel nieuwe feministen omarmen. Omdat in de praktijk in de prostitutie consent van (kwetsbare, (kans)arme) vrouwen wordt afgekocht door mannen (met meer macht en geld), en het daardoor ongelijkwaardigheid in de hand werkt.

Wat vind jij van het Zweedse model?

What happened at the Talk?

een event over prostitutie, abolitionisme en gelijkwaardigheid 

Was je erbij op het laatste evenement van Exxpose? Zaterdag 24 maart hielden we een ‘talk’ in Het Huis Utrecht. Als je het helaas hebt gemist, kun je hieronder een indruk krijgen van de middag door onderstaande terugblik te lezen. En ook als je erbij was: wat werd er ookalweer gezegd?

Natasja en Sara

Om 14.00 uur werd iedereen welkom geheten in Het Huis, een prachtige creatieve locatie in Utrecht. In de theaterzaal hingen donkere doeken met daarvoor grote afdrukken van foto’s met mensen die het ‘Ik ben onbetaalbaar’ bordje vasthielden. Laura opende de bijeenkomst, waarna Natasja en Sara, oprichters van Exxpose, uitlegden wat ookalweer het statement is van Exxpose en waarom. Ze legden ook uit wat abolitionisme eigenlijk betekent: vroeger werd deze term gebruikt voor de mensen die tegen slavernij waren, nu wordt het gebruikt voor mensen die tegen prostitutie zijn.

Vanessa

De eerste spreekster was Vanessa. Een duidelijk hoogzwangere vrouw, die door Willemijn live werd geïnterviewd op haar verleden in de prostitutie. Vanessa heeft twintig jaar van haar leven in de prostitutie gezeten. Ze vertelde dat haar vader pornoproducent was, dus dat ze al jong een verkeerd beeld van seks meekreeg; een vrouw is een lustobject waar geld mee te verdienen is. Soms geëmotioneerd vertelde ze hoe ze naar de meest chique seksclub van Nederland Yab-Yum werkte, maar ook in de straatprostitutie en achter het raam. Hoe ze in handen viel van een pooier. En hoe de ingewikkelde machtsrelatie tussen een pooier en een vrouw in de prostitutie is. Vanessa: “Ik weet niet of ik drugs gebruikte om te kunnen werken, of werkte om drugs te kunnen kopen. Ik denk dat ik het nooit allemaal nuchter had kunnen doen.” Ze sloot hoopvol af met hoe ze door de geboorte van haar zoontje en straks ook haar dochter de kracht heeft gevonden om de prostitutie te verlaten. “Willem gaf me de kracht om te stoppen, Lola die straks wordt geboren geeft me de moed om erover te vertellen.”

Daisy

Na Vanessa hielden we pauze. In deze pauze kon je de installatie van Daisy bezoeken. Een ‘peeskamer’ waar In Her Shoes op stond. Binnenin deze peeskamer stonden hoge hakken op de vloer waar de bezoeker letterlijk in kon staan. Om je heen allerlei attributen die verwezen naar hoe het is om in een peeskamer te staan, maar ook hoe je als vrouw daar bent beland: Er was een live whatsapp-gesprek met de pooier, een kinderdagboek, foto’s van familie in roemenië, condooms, enzovoorts. Onderwijl hoorde je de opmerkingen van de voorbijgangers op straat: “Zo die heeft dikke tieten!” en “Kijk die blauwe plek daar dan.”

Simon

Na de pauze vertelde Simon over het contact dat hij op de Wallen heeft met sekskopers. Als Engelsman die midden in het Red Light District woont, sloeg hij de spijker op z’n kop wat betreft het Nederlandse prostitutiebeleid: De Wallen normaliseert seks kopen. Toeristen die dit normaal niet zouden doen in hun thuisland, beginnen op de rosse buurt en daarna wordt de stap kleiner in het thuisland.

Lincoln

Na Simon kwam een wel heel onverwachte gast het podium op. Albert droeg, verkleed als de Amerikaanse president Lincoln, een van zijn speeches voor tegen slavernij. De woorden ‘wit’ en ‘zwart’ waren vervangen door ‘man’ en ‘vrouw’. Zijn abolitionistische speech werd hiermee een vurig betoog tegen prostitutie. Let’s write history!

Karin

Karin is prostitutie-onderzoeker en nam de aanwezigen mee in een analyse van de beeldvorming rond prostitutie door de jaren heen. Ze liet indrukwekkende posters zien van hoe men in de jaren zeventig de algemene opinie wilde beïnvloeden over prostitutie door het te presenteren als een recht van de vrouw en ‘sekswerk’. Ze liet zien hoe de beeldvorming de laatste jaren is veranderd en wat de verhoudingen zijn in prostitutie. Ze bracht ons tot de vraag:

‘Is prostitutie is essentie ongelijkwaardig?’

Genoeg stof om over na te praten bij de borrel. Ben je er volgende keer (weer) bij?

Waarom prostitutie de grootste uitdaging van Amsterdam is

Het geroezemoes van groepen mensen voor en achter me. De wietgeur vermengt zich met mijn eigen parfum. Mannen staan in groepjes voor ramen te gluren en grappen te maken. Aan weerszijde van de straat staan vrouwen achter een raam. Zij verkopen seks. Ik loop snel door de jolige groepen mannen heen en kan niet voorkomen dat ik hoor hoe ze praten over de lichaamsdelen van een van de vrouwen achter het raam. 


De Wallen is een typisch beeld van prostitutie en alhoewel er veel meer vormen van prostitutie zijn, is dit altijd een plek waar ik met de neus op de feiten wordt gedrukt. Met grote verbazing luister ik dan ook naar een opmerking van de lijsttrekker van GroenLinks Amsterdam Rutger Groot Wassink: ‘Dit (prostitutie, red.) lijkt me niet de grootste uitdaging waar Amsterdam voor staat (…)’

#metoo

In het #metoo-tijdperk, waarin we opstaan tegen seksueel overschrijdend gedrag, wordt in een buurt in het centrum van Amsterdam seks te koop aangeboden. Dag en nacht staan er vrouwen achter ramen die seks verkopen. Ter vergelijking: in Nederland is het sinds 2013 verboden om dieren in een etalage uit te stallen. 

Bij prostitutie wordt seks verkocht als product, losgekoppeld van menselijke emoties en voorkeuren. In het systeem van prostitutie wordt de mens gezien en behandeld als object (ook wel objectificatie genoemd). Ik vraag me af: Is dit de manier waarop wij als mensen met elkaar om willen gaan?” en denk terug aan een gesprek met Sven-Axel Mansson, waarin hij zei: 

“It comes to how you look at people and how you look at sexuality and the attempt to make it into an object and stuff like that. Because that’s the general idea behind prostitution: the commercialization of sexuality. It’s more than that sector (prostitution, red.), it permeates society as a whole. And if you don’t want to live in that kind of society, you have to start changing that situation.”

Ik wil de volgende generatie zien opgroeien in een gelijkwaardig milieu, waar ze rekening leren houden met grenzen van hun medemens en niet hun macht* gebruiken om hun seksuele verlangens te bevredigen. Prostitutie is niet iets waar ik onverschillig over kan zijn. Het is iets waar ik mijn stemkeuze op aanpas. Als ik voor een gelijkwaardige toekomst ga, is prostitutie volgens mij het eerste waar we een einde aan moeten maken. 

Abolitionisten

In Nederland is er een beweging van mensen die opstaan tegen prostitutie. Zij zien prostitutie als georganiseerde #metoo, als ongelijkwaardigheid, en uitbuiting van kwetsbaarheid. Deze mensen noemen zichzelf abolitionisten***.

Jij kunt deel zijn van deze beweging. Sterker nog: we hebben jouw nodig! Daarom organiseert Exxpose 24 maart de Exxpose Talk. Een plek waar jij andere abolitionisten kunt ontmoeten en kennis opdoet over de systemen achter prostitutie. Meld je aan! 

” ‘Het geroezemoes van groepen mensen voor en achter me. De wietgeur vermengt zich met mijn eigen parfum. Mannen staan in groepjes voor ramen te gluren en grappen te maken. Aan weerszijde van de straat staan vrouwen achter een raam. Zij verkopen seks. Ik loop snel door de jolige groepen mannen heen en kan niet voorkomen om te horen hoe ze praten over de lichaamsdelen van een van de vrouwen achter het raam.’ Nog maar een paar decennia geleden was prostitutie nog legaal in Nederland. Tegenwoordig denken wij dat mensen en hun seksualiteit onbetaalbaar zijn.” – Uit een geschiedenisboek in 2050.

Heb je nog niet besloten op wie je gaat stemmen 21 maart? Bekijk hier wat verschillende partijen in jouw stad zeggen over prostitutie.

* De macht van een rol in een serie, de macht van geld, of simpelweg de macht van de sterkste.
** Slavernij is de mens als eigendom van de ander, of hij of zij wordt zo behandeld.
*** Abolitionisme is sinds 1787 de een term voor het streven naar afschaffing van slavernij. Mensen begonnen deze beweging te omarmen omdat ze geloofden dat mensen gelijkwaardig zijn aan elkaar.
 

 

Ik was verslaafd aan porno en dit deed het met mij

Tim is 32, een paar jaar getrouwd en vader. Hij begon op zijn zestiende met het kijken naar porno. Inmiddels kijkt hij het niet meer, maar dat ging niet vanzelf. Exxpose mocht hem interviewen over zijn – zoals hij het zelf noemt – verslaving aan pornografie en zijn strijd om te stoppen.

Hoe kwam je in aanraking met porno?

“Als kind had ik natuurlijk al weleens wat voorbij zien komen. Een boek in de bibliotheek met seks-standjes bijvoorbeeld. Porno deed zijn intrede toen mijn ouders internet kregen. Dat was op mijn zestiende. Ik zat al tiener veel achter die computer. In die tijd had je eigenlijk alleen nog plaatsjes of van die slechte GIF-jes die je gratis kon zien. Maar ik heb vanaf toen een hele ontwikkeling in de porno online gezien. Op dit moment komen er elke dag duizenden nieuwe filmpjes online, met de meest bizarre dingen.”

Wist iemand dat je porno keek?

“Nee, voor mij was dat echt een geheim. Ik groeide op in een christelijk gezin, daar lag natuurlijk een taboe op pornografie. Ik voelde me ook heel slecht dat ik het deed; ik schaamde me kapot. Mijn moeder heeft eens gevraagd of ik porno keek – maar ik ontkende dat stellig. Ik dacht ook dat ik de enige was die het keek, dat verder alleen smerige oude mannetjes dat deden. Toen ik begin twintig was, maakte een vriend van mij eens een opmerking, en toen gaf ik wel toe dat ik ‘het weleens gezien had’. Maar echt met iemand delen hoe verslaafd ik was, deed ik pas toen ik verkering kreeg met mijn vrouw.”

Waarom schaamde je je zo? Dat je opgewonden wordt van porno is toch heel natuurlijk?

“De lichamelijke reactie op porno is wel een logische, ja. Maar ik wist meteen dat het niet hetzelfde was als seks. Kijk, ik groeide op in een christelijk milieu, waar er sowieso een exclusieve kijk op seks heerst. Maar ik weet inmiddels dat je het niet ‘zondig’ hoeft te vinden om te weten dat het niet helemaal klopt. Porno is echt ranzig. Je hebt steeds meer nodig om ervan klaar te komen. Dus keek ik na een tijd hele agressieve, vrouwonvriendelijke en racistische porno. Het is gewelddadig: vrouwen worden geslagen, aan hun haar getrokken en uitgescholden voor ‘vieze hoer’. Die vrouwen moeten enorm pijn hebben van wat er gebeurd, maar ze kijken daar blij of neutraal bij. Daar klopt niks van natuurlijk. Het is echt troep wat je kijkt. Je wilt echt niet dat mensen van je weten dat je daar opgewonden van wordt.”

Wat deed het met jou om zoveel porno te kijken?

“Ik voelde me slecht over mezelf, was niet trots op mezelf. Maar de porno is tegelijk ook een pleister: als ik me schaamde, vluchtte ik door meer porno te kijken. Sommige seksuologen zeggen dat je niet verslaafd kunt zijn aan porno – nou daar klopt niks van. Ik kon er echt niet zonder. Ik had het nodig. Als ik me rot voelde, chagrijnig was, dan moest ik porno kijken. Ik werd ook steeds meer getriggerd. Een decolleté, een advertentie met een schaars geklede vrouw, een stukje blote huid – mijn hersenen associeerden álles met porno.”

En je vrouw?

“Door haar is het me gelukt ermee te stoppen. Toen ik verkering met haar kreeg, biechtte ik het porno kijken op. Ik bracht het nog voorzichtig. Dat ik soms naar blote vrouwen keek op internet. Toen ging de beerput open. Zij was er enorm verdrietig van. Was zij dan niet mooi genoeg? Ik vond het vreselijk om haar pijn te zien. Vond mezelf zo’n loser dat ik het blijkbaar nodig had. Ik wilde er graag mee stoppen. Maar dat ging niet zomaar vanzelf. Dan merk je dat je echt verslaafd bent. Het hielp vooral om het aan haar op te biechten. Elke keer als we elkaar zagen moest ik het vertellen als ik weer had gekeken. Dat was heel naar, want de sfeer was meteen weg natuurlijk. Maar het was wel de enige manier die mij hielp.”

En nu kijk je geen porno meer?

“Nee. Maar zoals bij elke verslaving – ik blijf er heel gevoelig voor. Er hoeft zich maar een mogelijkheid voor te doen en ik moet slecht in mijn vel zitten, en het kan zo gebeuren. Weet je wat het rare is, van porno zelf stomp je echt af. Je wordt steeds moeilijker opgewonden. Erectiestoornissen zijn vaak te wijten aan porno. Je wordt dan niet meer opgewonden van je eigen naakte vriendin of vrouw, want je bent veel extremere dingen gewend. Maar in je gewone leven ben je continu bezig met seks. Je bekijkt vrouwen anders. En heel lief van de jongens die hun vrouw iets anders wijsmaken: maar ja – je projecteert je porno ook op je eigen geliefde en jullie seks. Je hebt beelden van porno in je hoofd als je gaat vrijen. Je wilt dat ze die extreme dingen doet die je in je porno ziet. Het duurde bij mij wel even voor ik die beelden niet meer in mijn hoofd had. Maar nog altijd kan ik ze opeens krijgen als ik iets hoor of zie en het daarmee associeer.”

Wat deed porno met je beeld van vrouwen dan?

“In de meeste pornografie is de man heel dominant over de vrouw. Wat er in porno gebeurt is niet leuk of lekker voor de vrouw. Het is meestal pijnlijk en zelfs echt verboden in de normale maatschappij. Verkrachtingsscenes zijn heel populair. Maar teensex-filmpjes ook. Uit een onderzoek dat ik op internet vond kwam naar voren dat van de meest verkochte porno 88% verbaal of fysiek geweld bevat en in 95% van die gevallen reageert de vrouw positief of neutraal op dat geweld. Die vrouwen zijn ook vaak onder invloed van pijnstilling en drugs natuurlijk. Maar dat is toch bizar?”

“Je hebt ook trends in porno. Iets dat een tijdje heel veel te zien was, is gagging. Dat geeft de vrouw een blowjob en moet ze daar bijna van kotsen. Dat kokhalzen vinden mannen dan blijkbaar leuk om te zien. Maar dat vraag je toch niet aan je eigen vrouw: hoe is dat voor haar leuk om te doen? Je ideeën bij seks worden heel vrouwonvriendelijk. Zo zocht ik ook onbewust, voor ik verkering kreeg met mijn vrouw, naar meisjes: welke meisje zou zichzelf makkelijk vernederen in bed?”

Waarom keek je geen vrouwvriendelijke porno?

“Omdat je dus steeds meer nodig hebt om opgewonden van te raken. Die soft porn werkt op een gegeven moment niet meer. Je wordt daar dan tolerant voor, zeg maar. En ik zocht telkens nieuwe porno. Want zo werkt dat, je kunt niet telkens hetzelfde kijken. En er is niet zoveel soft porn. Het meeste is gewelddadig en extreem.”

En nu, wat doet ‘clean’ zijn met je?

“Weet je, fijne seks heeft niks met porno te maken. Het is ook niet per se heftig en je hoeft niet telkens iets nieuws. Je bent gewoon intiem samen en dat is heel fijn. Die drive van moeten ‘scoren’ gaat dan weg. Ik ben niet meer zo veel bezig met seks in mijn hoofd, doordat het niet meer wordt gevoed door de constante porno. Ik zie vrouwen om me heen anders. Maar het blijft wel een strijd. Het is een kwestie van kunnen wegkijken bij triggers. Niet verder denken als je een seksueel getinte reclame ziet. Dat kost discipline, hoor. Maar ik heb een vrouw en kinderen nu; zij zijn die strijd waard.”

Wat is je advies aan andere jongens en meiden die van hun verslaving af willen komen?

“Praat erover met iemand. Het gaat nooit gebeuren als je het uit schaamte geheimhoudt. Maar dat hoeft ook niet met iedereen. Bespreek het met iemand die je vertrouwt en je kan helpen. Ik heb ook een onlinecursus gevolgd en een coach gehad. Daarbij hielp het mij om iets te vinden dat de porno verving: iets wat wél gezond is. Positieve dingen waar je trots op kunt zijn. Je bent echt geen held als je porno kijkt, iedereen kan het. Je bent een held als je iets moeilijks kunt, bijvoorbeeld ervan afblijven. En als ik me eens rot voel, dan eet ik lekker veel chocola. Ook niet zo gezond, maar wel minder verwoestend dan porno.”

En aan jongens die wel porno kijken?

“Kap ermee! Seks met een meisje dat op porno lijkt, is niet leuk. Het is óf ongelijkwaardig, of het wordt een soort performance, een prestatie. En dat maakt de seks er niet beter op. En het is ook allesbehalve stoer. Vertel maar eens aan je vriendin of vrouw wat je kijkt. Daar wordt ze niet blij van, als ze zichzelf respecteert. Laten we even normaal doen met z’n allen: het is gewoon ranzig wat je kijkt. Niet normaal. En het is aantoonbaar slecht voor je neuro-systeem. Maar als je je schaamt: weet dat je niet de enige bent die ermee worstelt. Er zijn veel mannen, maar ook vrouwen – die het wel doen maar niet willen. Er is hulp te vinden! En het gaat niet vanzelf over als je eenmaal een goede relatie hebt. Het maakt je goede relatie eerder kapot. En nog los van hoe slecht het voor jezelf is: heb je weleens nagedacht over hoe het voor de acteurs moet zijn? Het is anders dan een geacteerde oorlogsfilm die je kijkt… In de porno gebeurt het allemaal écht. Ook als die vrouwen achteraf zo’n interviewtje doen met hoe leuk ze het zelf vonden: wat gebeurt er met haar carrière als ze weigert zo’n interviewtje te doen? Er gaat een duistere wereld schuil achter de porno die je kijkt. Dat wil je niet op je geweten hebben.”

Ik verkoop seks | Interview met Selena

Ik verkoop seks | Interview

een man wilde dat ik zijn dochtertje naspeelde.

Selena (26) verkoopt seks. Dat doet ze al sinds ze net volwassen is, dus bijna negen jaar. Daarvoor had ze ook seks met volwassen mannen via chatsites, ongeveer vanaf haar elfde. Geleidelijk aan liet zij steeds meer zien van haar lichaam aan die mannen. Tegenwoordig werkt ze op de tippelzone in Utrecht en achter het raam in Antwerpen. Ze is daarnaast bestuurslid bij PROUD, een belangenorganisatie voor sekswerkers. Eigenlijk houdt ze meer van knuffels dan van seks.

—

Een aantal maanden na dit interview is Selena gestopt met prostitutie . Inmiddels krijgt ze hulp en volgt ze een opleiding.

—

Wat voor klanten krijg jij?

“Op de tippelzone komt weleens een hele gewone jongen die eens per jaar met een prostituee naar bed wil, voor de kick. Soms krijg ik vreemde verzoeken. Mannen die zelf een partner hebben, willen bijvoorbeeld anale seks met mij, omdat hun vrouw dat niet wil. Soms willen ze dat ik een rollenspel speel. Een raar verzoek dat ik kreeg was van een man die wilde dat ik zijn dochtertje naspeelde. Zo’n verzoek komt meestal niet meteen, maar halverwege de daad. Ik stopte er toen niet mee, terwijl ik dat wel een walgelijke fantasie vond. Het is gek, er lijken ook klanten op mij af te komen die jonge meisjes geil vinden. Ik denk dat ik soms jonger overkom dan ik ben. Maar er zijn ook veel mannen die alleen gepijpt willen worden, hoor.”

Zitten er ook leuke mannen tussen?

“Er is weleens een klant verliefd op me geworden. Natuurlijk voelt dat fijn. Hij leek echt met me te willen trouwen. Maar toen moest ik hem toch vertellen dat hij een klant bleef voor mij. Hij stelde nog voor om met mij mee te verhuizen naar mijn nieuwe werkplek in het buitenland – maar dat heb ik uiteraard niet laten gebeuren. Met andere klanten bouw je ook een band op. Het is geen relatie, maar je leert elkaar wel kennen. Een deel van de mannen gaat het liefste regelmatig terug naar dezelfde vrouw.”

Als er vroeger een klant bij me was, voelde ik me minder eenzaam.

Dus je werk is best leuk?

“Ik heb ook echt positieve ervaringen gekregen in de prostitutie. Het heeft me zelfvertrouwen gegeven. Als kind was ik heel angstig. Als er vroeger een klant bij me was, voelde ik me minder eenzaam. Ik kreeg thuis structureel te weinig aandacht en zorg. Het deed me daarom goed als andere mannen me dat wel gaven. Sowieso houd ik van knuffels. Knuffelberen bedoel ik dan. Ik heb een enorme pandaknuffel. Ik slaap meestal met knuffelberen.”

Is het dan niet extra naar als klanten willen dat je een dochter naspeelt?

“Dat soort mannen vind ik niet erg gezond. Ze proberen regelmatig over mijn grenzen heen te gaan. Ze proberen te zoenen, terwijl dat niet de afspraak was. Bejaarde klanten zijn vaak het vervelendst. Ze zeggen bewust kwetsende dingen. ‘Je bent zo jong en nu al verrot’, was één van zo’n uitspraak die een bejaarde klant tegen mij zei. Zo’n klant zegt heel hard wat hij vindt, zonder rem. Niet alle klanten zijn zo, natuurlijk. Het kan voor mij vernederend aanvoelen als mensen langs het raam lopen om alleen maar te kijken. Dan wijzen ze naar je en zeggen: ‘kijk daar heb je zo’n slachtoffer mensenhandel’. Als je dat echt denkt, waarom doe je er dan niks aan – denk ik dan. Laat dat soort mensen gewoon wegblijven.”

Mijn aangifte raakte de eerste maanden kwijt bij de zedenpolitie, toen moest ik nog een keer mijn verhaal doen.

Als een man over je grens heengaat, doe je dan aangifte?

“Aangifte doen tegen een klant doe je niet zomaar. Ik heb het gedaan toen ik werd aangerand tijdens mijn werk. De politie vroeg zich enkele keren af of ik wel aangerand of verkracht kon worden, want ik was toch aan het werk. Dat deed mij pijn en maakte me ook boos. Mijn aangifte raakte de eerste maanden kwijt bij de zedenpolitie, toen moest ik nog een keer mijn verhaal doen. Op de avond dat ik naar de politie ging, de avond dat ik aangerand werd, hebben ze me helemaal niet medisch onderzocht. Dat doen ze wel bij meisjes die geen prostituee zijn. Aanranding is voor mij dat de man dingen deed die we niet hadden afgesproken. Collega’s doen vaak geen aangifte doordat er bij de politie zo met ons wordt omgegaan. Je wordt niet vaak serieus genomen als sekswerker.”

Wat doe je als je je dan rot voelt?

“Soms pak ik een knuffel en wil ik even niks. Of ik ga muziek luisteren. New Age vind ik mooi, en instrumentale muziek. Ondanks dat ik me niet echt meer christelijk zou noemen, houd ik nog wel van moderne christelijke muziek. Dat zet ik dan ook weleens op. Als ik in de natuur ben vind ik het lastig voor te stellen dat dit allemaal toevallig is ontstaan. Het motiveert me dan om te bedenken dat er misschien wel meer is. Als er niets meer is, wat heeft het dan nog voor zin om door te gaan met het leven? Dat is ook een vraag waar ik mij veel mee bezig hou: de zin en waarde van mijn leven.”

De seks zelf geef ik niets om.

Als een klant zich wel aan de afspraak houdt, vind jij de seks dan leuk?

“Het fijne van sekswerk is dat je veel complimenten krijgt. Ik vind de aandacht van mannen fijn. Achter het raam vind ik een klant die gezellig wil kletsen fijn. Veel klanten doen dat niet. Ik word blij van klanten die me helemaal geweldig vinden en zeggen dat ik mooi ben. De seks zelf geef ik niets om. Het doet me niks eigenlijk, ik zie het als een handeling. Soms vind ik het wel vies. De smaak van een vieze man kan dagen in je blijven hangen. Of zijn geur. Achteraf gezien had ik die klant dan beter geweigerd, maar ik maak niet altijd de goede inschatting.

Zelf heb ik liever contact met een vrouw. Ik hoop dan ook dat ik verliefd word op een vrouw. Seks hoeft niet zo nodig voor mij in een relatie.”

Val je zelf op vrouwen of mannen?

“Ik weet niet zeker of ik op mannen of vrouwen val, maar ik hoop op vrouwen. Ik geloof niet dat er echt goede mannen op de wereld zijn, zo wel dan zijn het er weinig. Uiteindelijk willen ze maar één ding. Zelfs vriendjes van vriendinnen had ik daarin al vrij snel door. Ze hielden zich dan van de domme, maar ik hield voet bij stuk: mannen deugen echt niet. Later werd ik daarin ook vaak bevestigd: die vriendjes bleken inderdaad vreemd te gaan.”

En ik zeg ongeveer tegen de helft van de mannen nee als ze langs mijn raam komen.

Maar je klanten zijn wel mannen…

“Ja, ik zie mezelf af en toe een beetje als zorgverlener. Er zijn mannen die bijna niemand spreken behalve ik. Voor hen ben ik heel belangrijk. We geven elkaar eigenlijk aandacht. Dat vind ik een mooi iets. En ik zeg ongeveer tegen de helft van de mannen nee als ze langs mijn raam komen. En als ik het niet via het raam doe, zoek ik vooraf vaak wel informatie op over mijn klanten. Ik heb onderhand ervaren in het screenen van personen. Ik weet best al wat van klanten. Maar je weet nooit, natuurlijk. Als escort heb ik niet echt een gevaarlijke situatie meegemaakt, als straatprostituee wel. Ik ken wel enkele verhalen van poging tot moord bij andere meiden. Een vergunning voor op straat krijg je voor een jaar. Tijdens de vergunningaanvraag wordt naar je vrijwilligheid voor dit werk gevraagd.”

Word er bij jou regelmatig gecheckt of je dit werk wel wilt doen?

“Ik ben weleens gecheckt door een undercover agent, maar meestal door agenten in uniform. Dat deden ze met het doel om te kijken of ik vrijwillig werkte. Als je eenmaal in het vizier bent van zo’n mensenhandel-team, dan kun je daar best last van hebben. Het is dubbel: ik vind het reëel dat ze komen invallen, maar ik voel me ook bedonderd als bijvoorbeeld een klant met wie ik online hebt afgesproken opeens een politieman blijkt te zijn. Daarbij: ze weten alles van mij. De kopie van mijn paspoort en mijn gegevens liggen bij de politie. Dat voelt niet veilig, want wie zegt dat ze het niet tegen mij gebruiken? Daarbij: de Gemeente Utrecht kan mijn vergunning intrekken als ik word aangemerkt als slachtoffer mensenhandel of als ze daar een vermoeden van hebben.”

Ik dacht wel: misschien krijg ik er later last van dat ik dit doe.

Heb je zelf weleens getwijfeld om de seksindustrie in te gaan?

“Er is veel pornografie online die mensen kijken zonder te betalen, dus bijverdienen met webcamseks is best lastig. Ik wilde meer afwisseling en meer verdienen, dan is de stap van webcam naar raam niet zo moeilijk. Ik ging toen achter het raam, op straat werken en ook online adverteren. Ik dacht wel: misschien krijg ik er later last van dat ik dit doe. Maar ik vond die vraag niet meer relevant, omdat ik het al deed. Met periodes merk ik nu dat ik het niet meer wil.”

Hoe regelde je dat?

“Ik kwam mensen tegen via internet die ik vroeg om dingen voor me te regelen. Dat noem je pooiers. Ik zou hen zelf niet zo noemen. Het zijn jongens die klanten regelen, een werkruimte of vervoer – in ruil voor een deel van mijn inkomsten. In Nederland is dat, zolang het vrijwillig gaat, niet strafbaar.”

Zou je willen stoppen met dit werk?

“Ja, ik zou wel willen stoppen. Maar uitstapprogramma’s van de gemeente zijn geen volwaardig alternatief voor mijn werk. Ze helpen je lang niet altijd aan een opleiding op MBO-4 of HBO-niveau. Er zitten veel zakelijke types tussen bij die hulpverleners. Ik heb als ik uitstap behoefte aan hele intensieve begeleiding, maar die kreeg ik niet van de gemeente. Sommige collega’s zullen die begeleiding denk ik ook niet nodig hebben, maar ik denk dat er wel prostituees zijn die intensievere begeleiding zouden willen.”

Wat zou je willen qua hulp?

“Ik denk dat ik intensieve hulpverlening nodig heb, ook vanwege mijn verleden van misbruik. Kijk, ik ben achter de webcam begonnen toen ik nog een kind was. Op internetchatrooms kwam ik mannen tegen. Ze vroegen me of ik naaktfoto’s wilde sturen. Ik vond dat niet zo raar. Het was toch fijn als zij daar blij van werden? Ik vond de aandacht fijn. Later in mijn puberteit maakte ik pornografie voor internet en deed ik seks voor de webcam. Toen ik eenmaal volwassen werd dacht ik: waarom zou ik er niet gewoon geld voor vragen? Ik denk wel dat mijn jeugd een opstapje heeft gegeven naar de prostitutie. Ik merk dat ik ook goed kan schrijven. Ik denk eraan om uiteindelijk journaliste worden of in de communicatie te gaan.”

Op dit moment werk ik aan een boek over mijn weg uit de prostitutie.”

Wil je die opleiding doen?

“Ja, ik ben al bijna 27, maar ik heb het idee dat ik achterloop. Ik heb alleen de middelbare school afgemaakt, en ben toen in de seksindustrie gaan werken. Ik zou graag een diploma halen. Op een redactie werken lijkt me leuk. Ik zou kunnen schrijven over seksualiteit of over sekswerk – zoals ik nu al op mijn blog Bubbles Online doe. Op dit moment werk ik aan een boek over mijn weg uit de prostitutie.”

En los van werk, wat is je toekomstdroom?

“Ik zou het liefst samenwonen met een partner, of met huisgenoten. Ik vind het niet leuk om constant alleen thuis te zijn. Ik voel me vaak eenzaam. Mijn ultieme droom is een huis in het buitenland, Zuid Engeland ofzo. En dan vooral samen met anderen. Met een ruimte om mensen te ontvangen. En veel dieren, husky’s bijvoorbeeld.”

Wat vrijwilligheid betreft, zitten veel collega’s in een grijs gebied. 

Exxpose pleit dat we het kopen van seks strafbaar moeten stellen. Wat vind jij daarvan?

“Ik vind het geen goed idee om het kopen van seks strafrechtelijk te vervolgen. Je neemt van iemand de optie om veilig te werken weg. De klant is dan niet meer veilig om je te bezoeken. Mij zou het als prostituee nog kwetsbaarder maken. Een samenleving kan er wel voor kiezen om prostitutie moreel te verwerpen, maar ik denk dat de focus nu hoort te liggen op veiligheid. Ik zou geen wetten veranderen zonder die veiligheid te waarborgen. Wat vrijwilligheid betreft, zitten veel collega’s in een grijs gebied. Sommigen die ik ken, hebben een verleden van mensenhandel, maar werken inmiddels voor zichzelf. De meesten willen uiteindelijk wel iets leukers gaan doen. In Utrecht is er ook een groep vrouwen die op straat werken en verslaafd zijn. Die werken dan ook om hun verslaving te kunnen betalen. Dat is ongeveer de helft van de vrouwen, volgens de gemeentelijke statistieken. Dat kun je gewoon checken bij de gemeente.”

Je werkt ook voor PROUD, dus je komt op voor de belangen van sekswerk.

“PROUD is naast belangenbehartiging ook een activistische organisatie. Ik breng graag mensen met verschillende meningen en achtergronden bij elkaar. Ik geloof dat je meer kunt bereiken als je alle kanten van de prostitutie onderzoekt en voor meerdere perspectieven openstaat. Het is ten slotte makkelijk om de nuance te verliezen en een idee over prostitutie op alle prostituees te plakken. Ik wil ervoor waken om stigma’s op een groep met veel verschillen te plakken.”

Tekst: Willemijn de Jong
Beeld: Mirre Wijnja

Anneke brak voorgoed met drugs en prostitutie

Het verhaal van Anneke in de Strijdkreet

Een prachtig interview uit de Strijdkreet (het maandblad van het Leger Des Heils)

Als ze maar mooie relaties met mensen heeft. Daar heeft Anneke Nuchulmans (57), opgegroeid in kindertehuizen, haar hele leven alles voor over gehad. Haar verlangen bracht haar aan de drugs en in de prostitutie. Maar nu is het van haar valkuil tot haar strijdwagen geworden, waarop ze de beste periode van haar leven is binnengereden.

Ze is klein, elegant en oogt jonger dan ze is. Dat komt door haar mooie huid. Terwijl Anneke dubbel heeft geleefd. “Ik ben veertig jaar lang dag en nacht doorgegaan.” Als elf maanden oud baby’tje, de vijfde van tien kinderen, plaatst de kinderbescherming Anneke uit haar ouderlijk huis in Breda. Een alcoholverslaafde vader en een zwakbegaafde moeder – het gaat niet. Samen met haar broertjes en zusjes komt ze in een kindertehuis bij de nonnen. Haar moeder komt zo vaak mogelijk langs. “Door weer en wind. Altijd hoogzwanger of net bevallen.” Haar vader ziet ze zelden. “Ik was zeven, acht, tien jaar oud, en zag hem in de kroeg. Ik moest voor hem dansen, dan kreeg ik chocomel. Ik heb hem denk ik vier keer gezien.”

‘Ik mocht lang niet gelukkig zijn van mezelf’

Na het kindertehuis zullen vele verblijfplaatsen volgen. Anneke woont in pleeggezinnen, hotels, appartementen, de bajes, afkickklinieken, bij mannen, in sociale huurwoningen, en komt uiteindelijk via de 24 uursafdeling en Huis en Haard van het Leger des Heils in een zelfstandige woning terecht. Daar woont ze nu. Ze heeft gordijnen die met koorden bijeen zijn gebonden, kussens op haar hoekbank, een handdoek op het vloerkleed met speelgoed voor haar chihuahua Louietje. Het is haar allemaal dierbaar, vooral Louietje, maar het dierbaarst in Annekes leven is de relatie met haar zoon. Een foto van hem hangt aan de muur, met haar kleindochter in zijn armen. “Het heeft vier jaar geduurd, voordat hij me kon vertrouwen.” Strijden voor haar zoon is haar redding geweest.

Anneke in de Strijdkreet

Koude douche

Het is een hard leven bij de nonnen. Anneke is zeven als ze voor het eerst wordt misbruikt. “De oudere meisjes hadden een met gordijnen afgesloten bed. Eén van hen dwong mij dingen bij haar te doen. Ik begreep daar niets van, behalve dat ik het niet aan de leiding mocht vertellen.

Het duurde twee jaar, toen ging ze weg. Maar ik was zo bang voor wat er verder kon gebeuren, dat ik ’s nachts in mijn bed plaste. Dan moest ik voor straf weer onder de ijskoude douche.” Op haar tiende komt Anneke in een pleeggezin. Met een eigen kamer, eigen visjes, vakanties naar Spanje, rust. Zij, Anneke! Ze begrijpt niet hoe het kan. Een jaar later besluit het gezin haar toch weer terug te sturen naar het kindertehuis. Anneke kan bij een andere familie wonen. “Op een dag kwam ik thuis en bood mevrouw mij sherry aan en sigaretten. Ze deed vriendelijk en ik mocht muziek draaien. Ik was zo blij! Toen kwam de aap uit de mouw. Meneer had seksuele wensen die mevrouw niet wilde vervullen, dus hadden ze bedacht dat ik het zou doen. Ik dacht: als ik het doe is ze misschien wel altijd zo aardig tegen mij. Ik moest er letterlijk van overgeven. Erna moest ik vaker, maar vriendelijk waren ze niet meer. Ik was dertien.”

Anneke woont ook weer in kindertehuizen. Soms met een van haar zussen. Ze wil graag een band met haar broers en zussen. “Zo één die je hoort te hebben met elkaar. Maar we woonden al vanaf ons tiende apart.” Toch voelt Anneke die band een beetje wanneer haar zus, die werkt als prostituee, Anneke één van haar vaste klanten aanbiedt. “Ik dacht: grote zussen zorgen voor je. En ze bedoelde het ook lief. Ik kon geld verdienen, en zij wist zeker dat deze klant goed voor me zou zijn. Maar na de afspraak dacht ik: nu ben ik een hoer. Dit is het laagste van het laagste. Ik was vijftien.”
Het werkt niet, met haar zus. Soms is die lief, maar vaak is het ook vechten.
Een lange, knappe jongen geeft Anneke aandacht en coke. Anneke voelt zich goed. Misschien werkt dit wel. Tot ze niet meer zonder kan en de lange knappe jongen gewelddadig wordt. “Hij liet me Turkse pensions afwerken, een hele rits mannen per avond. En dat waren er veel. Heel veel. Voor een tientje of vijftien gulden. Ik voelde me zo vies, niets waard, een hoer.” Anneke doet een zelfmoordpoging.

Seks en drugs

Haar jongere zusje Lia vindt en redt haar. Zij is de enige met wie Anneke echt hecht is. “We waren onafscheidelijk. Ze is eens voor me gesprongen toen ik aangevallen werd met een mes. We werkten samen, gebruikten en feestten samen, hielpen elkaar altijd.” Als Anneke besluit een gesetteld leven te willen, ‘huisje, boompje, beestje,’ is Lia haar grootste fan. Anneke is 21. Ze vecht zich clean, vindt een man en krijgt een zoontje, waar ze voor zorgt met het geld dat ze verdient achter de ramen. “Ik heb altijd geluk gehad daar, want ik verdiende goed.”

Lia – stoere Lia, voor de duvel niet bang – breit in de gevangenis een blauw babypakje. “Ze was zo trots op mij, en op het feit dat zij tante was.”

Dan wordt Lia op zeer gewelddadige wijze vermoord. Het staat in alle kranten. Anneke stort in. “Ik kon niks, had koorts, ik was ziek van verdriet. Ik wist niet dat dat kon.” Ze raakt weer verslaafd. Haar huwelijk loopt stuk. Ze kan niet langer voor haar zoontje zorgen. Ze woont bij verschillende mannen. Het biedt bescherming, maar daar staat altijd iets tegenover. “Seks en geld. Ik betaalde drugs, sigaretten, drank, zakgeld… ik was altijd heel gul. Ook als iemand bijvoorbeeld ziek was. Dan gaf ik heroïne, want ik vond dat zielig.”

Soms kickt ze af. Haar oudere zus steunt dat weleens, “en dat was goed van haar, maar ik moest ook vaak wat terug doen. Haar hele huis schoonhouden bijvoorbeeld.” Anneke trouwt nog een keer, en ook dat huwelijk loopt stuk. Haar broer sterft aan een overdosis – van het gezin van tien kinderen zijn er nu nog vijf in leven.

Het verhaal van Anneke in de Strijdkreet

Omslagpunt

Het is 2009 als Anneke weer wordt opgenomen in een afkickkliniek. Daar krijgt ze op één dag meerdere tia’s. Het wordt het omslagpunt van haar leven. Ze belandt op Herstart, een 24 uursopvanglocatie van het Leger des Heils. Hier krijgt ze een kamer en hulp bij haar problemen. Na veertien maanden kan ze bij Huis en Haard terecht, een vorm van hulpverlening waarbij ook aandacht is voor psychische problematiek. “Ik kon rustig gaan bedenken wat ik wilde met mijn leven. Dat had ik eigenlijk nog nooit gedaan, zelf nadenken over wat ik wil. Therapeuten zeiden dat ik van mezelf niet gelukkig mocht zijn. Uit solidariteit naar mijn broers en zussen. Dat was confronterend, maar nadenken durfde ik steeds meer.”
En dat is waar haar verlangen naar relaties haar strijdwagen wordt. Want Anneke weet wat ze wil. Eén ding: de relatie met haar zoon herstellen. Niet eerst zijn onvoorwaardelijke liefde krijgen, maar onvoorwaardelijk van hem houden. “Ik wilde dat hij weet dat hij dat waard is.” Het is moeilijk. Haar zoon is boos. Omdat ze er niet was, omdat het haar niet lukte om af te kicken – zelfs niet voor hem. Maar wat haar nooit lukte, lukt haar nu wel. Ze kickt af. “Mijn oud-begeleider Henk zegt dat ik dit niet mag zeggen – hij zegt: je hebt het zelf gedaan! – maar het is echt dankzij hem en het Leger. Henk was de juiste persoon op het juiste moment. Hij gaf mij zijn volledige vertrouwen, hij hoefde niks van mij terug. Als ik terugviel, was hij niet teleurgesteld. Anneke, zei hij, sta er niet te lang bij stil, want wij gaan door en jij kunt dit.”

Grenzen stellen

Ze leert ook grenzen aangeven. “Mijn begeleider zei steeds: Anneke, niet altijd ja zeggen, niet iedereen hoeft jou leuk te vinden.” Op een avond komt een vriend die nog veertig euro moet terugbetalen weer voor een tientje en zegt Anneke ‘nee, sorry.’ ‘Hij zei: oké, snap ik. Ik natuurlijk meteen mijn begeleider sms’en: ‘ik heb nee gezegd!’ Hij was supertrots.”
De relatie met haar zoon, die de reden is dat ze dit proces aanging, kost vier jaar. “Ik belde hem en hij nam vaak niet op. Ik stuurde berichtjes en hij stuurde vaak niets terug. Als hij wel met me sprak, zei hij vaak heel boze dingen.

Ik kon dat voorheen nooit aan, maar nu wel. Ik vond dat hij het recht had op tijd en ruimte voor zijn gevoel en zijn verhaal.” En waar haar zoon misschien nog niet haar zoon kan zijn, wordt Anneke zelf steeds meer een dochter. “Ik vond God weer terug. Altijd had ik geloofd dat Hij mij beschermt, mijn Vader is. Tot mijn zusje werd vermoord. Ik dacht: hoe kan Hij dat nou toestaan? En zo bruut. Maar Hij is voor mij aan het kruis gestorven. Hoe kan Hij dan iets uit bruutheid doen? Hij is een Vader die bij me is en over me waakt.”

Hij is naar het podium gerend. Pakt voor de menigte zijn moeders hand, steekt zijn andere arm in de lucht, en schreeuwt door de microfoon: “Ik ben zo trots op haar! Ik ben zo trots!”

Op een gala-avond van het Leger in de Heineken Music Hall vertelt Anneke haar levensverhaal. Haar zoon heeft toegestemd in de zaal te zitten en er mag zelfs een lichtspotje op hem om te laten zien dat hij haar zoon is. Anneke spreekt de zaal toe. Mensen staan op uit hun stoelen, geven haar een staande ovatie. Maar waar haar zoon zit, is een lege plek. Hij is naar het podium gerend. Pakt voor de menigte zijn moeders hand, steekt zijn andere arm in de lucht, en schreeuwt door de microfoon: “Ik ben zo trots op haar! Ik ben zo trots!”

Familie

Met de familie die ze nog heeft, bouwt Anneke een band op. Ze vieren haar moeders verjaardag samen. Moedigen elkaar aan via de familie-app. “Ik ben niet boos op mijn moeder. We zijn familie, ik wil dat we er met zijn allen iets goeds van maken.” Nog maar kort geleden belde Annekes zoon haar huilend op. “Mam”, zei hij, “ik heb het je zo moeilijk gemaakt. Maar ik ben zo blij met je.” Anneke krijgt het er nog een beetje te kwaad van. Ik zei: Ik heb je veel tekort gedaan. Maar hij zegt: Mam, dat is voorbij. Nu is alles goed. “En dat is waarom ik mijn verhaal vertel. Om te zeggen: geef niet op! Ik heb mijn zoon, vrienden, Louietje, zulke lieve mensen, dit huis. Wie had dat gedacht? Ik, een kansloos kind. Als je lang genoeg volhoudt, komt de juiste tijd, het juiste moment, de juiste persoon, en dan vind je wat je hart verlangt.”

Tekst: Rinke Verkerk
Beeld: Margriet Alblas
Overgenomen uit de Strijdkreet (Leger Des Heils)

OVER ONS

Exxpose is een beweging van jonge mensen die de realiteit van prostitutie aan het licht brengt. Samen werken we aan een samenleving zonder vraag naar prostitutie en mensenhandel.


GET SOCIAL